Powiat Olsztyn: Artystycznie w synagodze

Słowami Szalom, szalom” w ostatni piątkowy wieczór kwietnia zostali powitani goście Powiatowej Galerii Sztuki SYNAGOGA w Barczewie. Tłumnie przybyli na inaugurację sezonu artystycznego 2022.

Wśród nich naleźli się m.in. starosta olsztyński Andrzej Abako, wiceprzewodniczący Rady Powiatu w Olsztynie Grzegorz Drozdowski, zastępca burmistrza Barczewa Piotr Mostek, radni powiatowi i gminni, dyrektor Samorządowej Szkoły Muzycznej I st. w Dywitach Janusz Ciepliński oraz lokalni miłośnicy sztuki i przedstawiciele mediów.

- Barczewo łączy kultury, a ja staram się, żeby to miejsce łączyło ludzi. Chciałam, żeby o naszej Synagodze usłyszał świat. Bez środków nie jest to jednak proste, dlatego gdy zarząd Stowarzyszenia Społeczno-Kulturalnego Pojezierze”, jako opiekun budynku, zaproponował Powiatowi Olsztyńskiemu przejęcie obiektu, kamień spadł mi z serca mówiła Krystyna Szter, kurator galerii, na co dzień także radna powiatowa.

Starosta olsztyński widzi w dawnej bożnicy żydowskiej duży potencjał. To jedyny tego typu zachowany obiekt w naszym regionie. I w tym tkwi jego siła, która przekłada się na zainteresowanie turystów i lokalnej społeczności. Jako samorząd wymieniliśmy już instalację elektryczną i okna. Udało nam się pozyskać dotację Warmińsko-Mazurskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków na badania architektoniczne, ekspertyzę techniczną i projekt budowlany elewacji, stolarek oraz wnętrz synagogi. Jako Powiat też mamy zaplanowane środki na Synagogę. Wystąpiliśmy w konkursie Fundacji Most the Most Nasz zabytek”. Dzięki zaangażowaniu mieszkańców gminy i powiatu przeszliśmy do II etapu konkursu, po majówce do Barczewa przyjedzie delegacja Fundacji. Poczyniliśmy również pierwsze kroki o pozyskanie dotacji z międzynarodowej sieci Cittaslow. Chcemy, by Synagoga była otwarta cały rok. To będzie możliwe, gdy założymy nowoczesne ogrzewanie ekologiczne. Liczę, że w ciągu dwóch lat uda nam się te cele zrealizować mówił na początku spotkania starosta Andrzej Abako.

Uczestnicy inauguracyjnego wernisażu pod nazwą Co ręce potrafią” mogli obejrzeć efekt zimowej pracy lokalnych twórców amatorów i profesjonalistów. Wśród nich znaleźli się Alicja Czarnecka-Zyskowska, Wiesława Kossakowska, Krystyna Kurgan, Leszek Jackowski, Natalia Machałek, Agnieszka Markowicz, Krystyna Sól, Agnieszka Chojnacka, Halina Łuciuk, Anna Rok i Katarzyna Suraj. Na wystawie znalazły się prace ceramiczne, pastele, akwarele, batik i rzeźba.

- Moje prace prezentują to, co daje mi szczęście. Dlatego są na nich moje zwierzaki. Mam w domu takie jedno piękne okno, a w nim widzę wiśnię, która co miesiąc jest inna. Uwielbiam ją. Każdy z nas może takie szczęście odnaleźć mówiła Natalia Machałek.

Krystyna Kurgan opowiedziała swoją historię związaną z Synagogą. W 1984 roku zaczynałam swoją artystyczną przygodę w tym miejscu, czyli jeszcze w pracowni tkackiej państwa Hulanickich. Teraz najczęściej pracuję z woskiem i tkaninami. Malowanie batików jest trudną techniką i potrzeba do niej dużo cierpliwości mówiła artystka.

Wieczór wzbogacił koncert kapeli Ojdana z Barczewa. Nie zabrakło też elementu literackiego, a to dzięki prezentacji książki Wojciecha Zenderowskiego Tajemnice barczewskiej synagogi”. Wiele lat pracowałem nad tą książką. Sięgałem po materiały źródłowe, również w języku niemieckim. To nie jest opowieść, to jest dokument, który ma bazować na prawdzie. Chciałem tu ująć wspomnienia o Żydach, o tym jak żyli i jak w społeczeństwie funkcjonowali powiedział autor.

Tragedia, która rozgrywa się za wschodnią granicą Polski, była też obecna w rozmowach uczestników inauguracji sezonu w synagoskiej Galerii Sztuki. Wymownym obrazem, który można było obejrzeć, był portret namalowany przez Agnieszkę Markowicz, stypendystkę Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Codziennie słyszymy z każdej strony, jak dzieci cierpią. To bardzo poruszające. Ten obraz nazwałam Niewinność” mówiła malarka.

Wzruszającym momentem był występ skrzypcowy Saszy, młodej Ukrainki, która z mamą uciekła z Ukrainy. Słuchacze spontanicznie zorganizowali zbiórkę na nowy instrument dla dziewczynki. Młoda skrzypaczka trafiła pod skrzydła Samorządowej Szkoły Muzycznej I st. w Dywitach. Czy kultura jest niska czy wysoka, odbywa się w cieniu tragedii. A my chcemy w naszej Synagodze łączyć ludzi, bez względu na ich narodowość czy wyznanie. Dla wszystkich jest miejsce pod warmińskim niebem mówiła kurator galerii Krystyna Szter.

Tekst: Magdalena Bujewicz-Mydlak
Fot. Monika Nowakowska

Starostwo Powiatowe w Olsztynie,

powiat-olsztynski.pl/artystycznie-w-synagodze