Wypadek, choroba, utrata pracy – to wydarzenia, które są traktowane przez większość osób jako najdotkliwsze doświadczenia. Niestety w niektórych przypadkach mogą się łączyć, a w wyniku zdarzenia losowego może dojść do utraty pracy. Jak sobie poradzić w tak trudnej sytuacji? Gdzie zgłosić się po pomoc? Ile wynosi zasiłek dla bezrobotnych i czy to jedyna forma wsparcia, na jaką można liczyć?
Zdarzenie losowe a przyszłość pracy
W pierwszej kolejności warto wyjaśnić, czym właściwie jest zdarzenie losowe. Mamy z nim do czynienia w sytuacji, kiedy zdarzenie powodujące określone skutki powstało niezależnie od ludzkiej woli. Przykładem takiego zdarzenia mogą być nie tylko klęski żywiołowe, ale również wypadek czy choroba.
Czy zdarzenie losowe może być przyczyną utraty pracy? Wszystko zależy od indywidualnego przypadku pracownika. Wprawdzie samo wystąpienie zdarzenia losowego nie uprawnia pracodawcy do rozwiązania umowy o pracę, jednak Kodeks pracy przewiduje możliwość wypowiedzenia umowy pracownikowi przebywającym na zwolnieniu lekarskim. Zgodnie z art. 53. § 1. pkt. 1. pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia, jeżeli niezdolność pracownika do pracy wskutek choroby trwa dłużej niż 3 miesiące w przypadku zatrudnienia pracownika u danego pracodawcy na okres krótszy niż 6 miesięcy lub w przypadku, kiedy niezdolność trwa dłużej niż łączy okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku oraz pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony na min. 6 miesięcy lub jeśli niezdolność do pracy jest skutkiem wypadku przy pracy lub chorobą zawodową.
Wsparcie dla zwolnionego pracownika. Ile wynosi zasiłek dla bezrobotnych?
Choć poziom bezrobocia w Polsce nie jest aktualnie wysoki – we wrześniu 2023 r. wyniósł 5%1 - nie wszyscy Polacy mogą liczyć na otrzymywanie regularnej pensji. Jedną z form wsparcia dla osób nieposiadających zatrudnienia jest zasiłek dla bezrobotnych. Jednak jego przyznanie jest zależne od historii zatrudnienia bezrobotnego. Aby móc się ubiegać o zasiłek, osoba bezrobotna musi zarejestrować się w Powiatowym Urzędzie Pracy i jednocześnie udokumentować, że była zatrudniona łącznie przez co najmniej 365 dni w 18-miesięcznym okresie poprzedzającym dzień zarejestrowania a jej wynagrodzenie wynosiło przynajmniej minimalne wynagrodzenie za pracę. Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy dopuszcza w tym przypadku różne formy zatrudnienia (nie tylko na podstawie umowy o pracę), co szczegółowo jest określone w art. 71. ust. 1. pkt. 2. ustawy.
Ile wynosi zasiłek dla bezrobotnych i na jaką kwotę wsparcia może liczyć osoba, która utraciła właśnie pracę? Wysokość zasiłku jest również jasno uregulowana przez ustawę i wynosi 1200 zł miesięcznie przez pierwsze 90 dni pobierania świadczenia oraz 942,30 zł miesięcznie w dalszym okresie pobierania zasiłku. Wysokość przyznanego świadczenia może ulec zmniejszeniu do 80% w przypadku, kiedy okres uprawniający do zasiłku jest krótszy niż 5 lat lub może zostać zwiększony do 120% jeśli ww. okres wynosi przynajmniej 20 lat.
Nie tylko zasiłek dla bezrobotnych
Osoby pobierające zasiłek dla bezrobotnych muszą pamiętać, że jest on przyznawany na 180 lub 365 dni. W przypadku długotrwałego bezrobocia utrata tej formy wsparcia może powodować poważne problemy finansowe. Osoby w szczególnie trudnej sytuacji mogą wnioskować o przyznanie pomocy społecznej. Ta może mieć formę pieniężną – np. zasiłek stały, okresowy czy celowy albo zasiłek/pożyczka na ekonomiczne usamodzielnienie – lub niepieniężną, np. pomoc rzeczowa, usługi opiekuńcze, praca socjalna2.
Chociaż pomoc społeczna jest pewną formą pomocy w trudnej sytuacji, to także nie jest rozwiązaniem długoterminowym. Tym bardziej, że przyznanie pomocy pieniężnej jest zależne również od kryterium dochodowego.
Ubezpieczenie od zdarzeń losowych i utraty pracy
W przypadku zdarzeń losowych warto pamiętać również o posiadanych polisach ubezpieczeniowych. Podstawowe ubezpieczenie OC często posiada w pakiecie podstawowy zakres ochrony NNW. Ulegając wypadkowi, warto sprawdzić czy zakres polisy obejmuje rodzaj zdarzenia, którego padliśmy ofiarą. Grupowe ubezpieczenia pracownicze również często gwarantują świadczenia z tytułu wypadków i innych zdarzeń losowych.
O posiadanych polisach ubezpieczeniowych powinni pamiętać również posiadacze kredytów hipotecznych, przy których ubezpieczenie na wypadek zwolnienia pracy staje się standardem. W przypadku utraty pracy przez ubezpieczonego kredytobiorcę to ubezpieczyciel przejmuje obowiązek spłaty rat kredytu na czas poszukiwania przez bezrobotnego pracy. Chcąc skorzystać z ochrony w ramach tego rodzaju ubezpieczenia, warto pamiętać, że obowiązuje ono jedynie w przypadku zwolnienia przez pracodawcę. W przypadku dobrowolnej rezygnacji z pracy (czy to w formie wypowiedzenia czy w ramach tzw. porozumienia stron) ubezpieczyciel nie przejmie obowiązku spłaty kredytu na czas poszukiwania nowego zatrudnienia.
Utrata pracy a zobowiązania finansowe
W trudnej sytuacji mogą znaleźć się też ci, którzy utracili pracę a posiadają zobowiązania finansowe, np. pożyczki, kredyty gotówkowe. Często osób bezrobotnych nie stać na terminowe regulowanie należności. Co zrobić, jeśli nie możesz spłacić raty pożyczki? Przede wszystkim poinformuj pożyczkodawcę o trudnej sytuacji, w jakiej się znalazłeś. Pożyczko- i kredytodawcy doskonale zdają sobie sprawę, ile wynosi zasiłek dla bezrobotnych i z jakimi problemami boryka się osoba, która nagle utraciła pracę. Oczywiście żadna z firm nie umorzy zadłużenia.
Jednak przedstawienie swojego trudnego położenia może ułatwić bezrobotnemu kredytobiorcy ustalić nowy, możliwy dla niego finansowo harmonogram spłaty zobowiązania. Pożyczkodawca doceni również odpowiedzialne podejście swojego klienta do posiadanych zobowiązań, a wspólne wypracowanie realnego programu spłaty nie tylko odciąży budżet bezrobotnego, ale również skutecznie oddali od niego widmo nieuregulowanego zadłużenia.
1 GUS, Stopa bezrobocia rejestrowanego w latach 1990-2023 - https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/bezrobocie-rejestrowane/stopa-bezrobocia-rejestrowanego-w-latach-1990-2023,4,1.html
2 Ministerstwo Cyfryzacji, Skorzystaj z pomocy społecznej - https://obywatel.gov.pl/pl/dzieci/skorzystaj-z-pomocy-spolecznej
