Laureaci nagrody im. prof. Janiny Wengris - ochrona przyrody doceniona w regionie

W Olsztynie i poza nim doceniono osoby i instytucje, które od lat angażują się w ochronę przyrody. Konkurs marszałka województwa nagrodził zarówno konserwatorów krajobrazu, jak i szkołę, która uczy dzieci działania na rzecz klimatu.

• Nagroda im. prof. Janiny Wengris jako impuls do działania
• Praca Zbigniewa Zagrodzkiego nad krajobrazem i bioróżnorodnością
• Wsparcie i nagrody z Olsztyna dla szkolnych inicjatyw ekologicznych

Nagroda im. prof. Janiny Wengris jako impuls do działania

Konkurs organizowany przez samorząd województwa istnieje już od 12 lat i ma za zadanie promować postawy proekologiczne. W tegorocznej, XII edycji, po raz siódmy przyznano dwie nagrody — jedną w kategorii osób fizycznych, drugą dla podmiotów zbiorowych. Do rywalizacji zgłoszono 7 kandydatur w kategorii indywidualnej oraz 4 w kategorii zbiorowej. Laureaci zostali ogłoszeni jako Laureaci Nagrody 2025.

Marszałek województwa, Marcin Kuchciński, podkreślił troskę samorządu o środowisko naturalne oraz rolę zaangażowanych mieszkańców i organizacji.

„Samorząd województwa stoi na straży ochrony środowiska, dbając o jakość powietrza, wody i gleby, troszczy się także o obszary cenne przyrodniczo. Jednak niezwykle istotna jest także czynna troska o stan środowiska naturalnego samych mieszkańców regionu. Tylko w ten sposób da się zachować te niepowtarzalne walory przyrodnicze dla przyszłych pokoleń w możliwie niezmienionej postaci. By zrealizować ten cel, potrzebne są osoby z prawdziwym zaangażowaniem, których życiową pasją jest ochrona środowiska oraz inspirowanie tą pasją innych. Taka była patronka nagrody i tacy są laureaci konkursu jej imienia.”

Patronką nagrody jest prof. Janina Wengris, wybitna biolog i entomolog, która pozostawiła po sobie dorobek naukowy i dydaktyczny oraz liczne odznaczenia.

Praca Zbigniewa Zagrodzkiego nad krajobrazem i bioróżnorodnością

W kategorii indywidualnej laureatem został Zbigniew Zagrodzki, pracownik Parku Krajobrazowego Wysoczyzny Elbląskiej. Jego działania łączą ochronę przyrody z planowaniem przestrzennym i edukacją. Jako inicjator i koordynator polskiej części projektu LIFEscape (lata 2011–2014) pomógł w opracowaniu modelowego, 20-letniego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla gminy Tolkmicko, którego celem była ochrona krajobrazu i ograniczenie zabudowy terenów parkowych.

Zagrodzki dokumentował liczne pomniki przyrody, publikował artykuły i fotografie ukazujące walory Wysoczyzny Elbląskiej oraz współrealizował projekty chroniące ptaki przez montaż platform i gniazdowych konstrukcji na słupach energetycznych. Jego praca to połączenie terenowej wiedzy, dokumentacji i działań praktycznych na rzecz ochrony krajobrazu.

„To dla mnie wielka radość i wielkie przeżycie. Jeszcze przed pracą w Parku Krajobrazowym Wysoczyzny Elbląskiej pracowałem u konserwatora przyrody, byłem zaangażowany w typowanie pomników przyrody, zatem od ponad 30 lat jestem zaangażowany w ochronę środowiska naturalnego, krajobrazu, w działania proekologiczne i edukację. Prawdę mówiąc, interesuję się tym od dziecka.”
— Zbigniew Zagrodzki

Wsparcie i nagrody z Olsztyna dla szkolnych inicjatyw ekologicznych

W kategorii zbiorowej wyróżniona została Szkoła Podstawowa im. Flagi Polski w Kobułtach za systematyczną pracę edukacyjną i praktyczne akcje prośrodowiskowe. Szkoła realizuje programy dotyczące segregacji odpadów, recyklingu, sadzenia roślin i zrównoważonego transportu, prowadzi warsztaty oraz lekcje o odnawialnych źródłach energii. Uczniowie i nauczyciele angażują się w sprzątanie terenu szkolnego i okolic w ramach akcji Fundacji Nasza Ziemia, spotykają się z leśniczymi i sadzą drzewa, a także stworzyli własny ogród botaniczny.

Placówka zdobywała też nagrody ogólnopolskie, m.in. w programie „Projekt: klimat!” organizowanym przez Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej oraz w konkursie organizowanym przez WFOŚiGW w Olsztynie w ramach Programu Regionalnego Wsparcia Edukacji Ekologicznej — laureatem była inicjatywa „Ekopracownia zielone serce szkoły” oraz projekt w ramach „Festiwal Nauki: Zielona Mobilność – droga do czystego powietrza”. Uczniowie przygotowali też nagrodzony film o zmianach klimatu i sposobach adaptacji.

Dyrektorka szkoły, Urszula Dziąba, zwróciła uwagę na długofalowy wymiar wychowania ekologicznego i rolę małej, ale aktywnej placówki.

„Nasza działalność ekologiczno-przyrodnicza trwa od wielu lat. Nie wiemy, kto nas nominował do nagrody, ale bardzo się cieszymy, że ta działalność jest dostrzegana. To mała szkoła, ale bardzo urokliwa, z własnym ogrodem botanicznym, który stale upiększamy. Poza tym włączamy się w różnego rodzaju akcje, programy ekologiczne, edukujemy dzieci, bo jak mówi chińskie przysłowie: jeśli planujesz na rok – sadź ryż, jeśli na 10 lat – sadź drzewa, jeśli na setki lat – to kształć swoje dzieci. I my tak właśnie uczymy dzieci – aby dostrzegały przyrodę, aby jej pomagały, nie tylko w swojej małej społeczności, ale także dalej. Taka nagroda uskrzydla.”

Nagrody im. prof. Janiny Wengris za 2025 rok pokazują, że w regionie docenia się zarówno działania terenowe na rzecz ochrony krajobrazu, jak i edukację młodego pokolenia — oba rodzaje inicjatyw są niezbędne, by zachować przyrodnicze wartości Warmii i Mazur.

na podstawie: Urząd Marszałkowski Olsztyn.