Jak zmieniać granice miast? Debata w Olsztynie o rozwoju i ograniczeniach

W Olsztynie samorządowcy, naukowcy i przedstawiciele organizacji pozarządowych zastanawiali się, gdzie kończy się miasto, a zaczyna jego obszar funkcjonalny. Dyskusja dotyczyła praktycznych problemów planowania przestrzeni, dostępności terenów inwestycyjnych i zasad, które powinny kierować zmianami granic. Uczestnicy szukali rozwiązań łączących strategię z doświadczeniem gmin.

• Tematy konferencji Nowe horyzonty miast – potrzeba rozwoju a ograniczenia obszarów funkcjonalnych
• Refleksje o rozwoju regionu z perspektywy Olsztyna

Tematy konferencji Nowe horyzonty miast – potrzeba rozwoju a ograniczenia obszarów funkcjonalnych

Konferencja podzielona była na trzy bloki: od teoretycznej analizy granic i ich roli, przez panel z doświadczeniami samorządów, aż po dyskusję o miejskich obszarach funkcjonalnych województwa. W pierwszej sesji eksperci z Uniwersytetu Warszawskiego i Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego pytali, jak mądrze kształtować granice gmin w warunkach szybkich zmian społeczno-gospodarczych.
W panelach pojawiły się argumenty o potrzebie wspólnych strategii inwestycyjnych i planów zagospodarowania obejmujących całe aglomeracje, nie tylko administracyjne granice jednej gminy.

Popularna jest opinia, że samorząd terytorialny udał się nam w Polsce. Po trzydziestu pięciu latach tworzenia go niemal od podstaw na poziomie lokalnym rzeczywiście możemy powiedzieć, że mamy powody do dumy. Ale trzydzieści pięć lat to też okres, który pozwala wyciągać wnioski i szukać możliwości jeszcze lepszego wykorzystania lokalnych potencjałów z korzyścią dla naszych mieszkańców i całego kraju.
— Robert Szewczyk, prezydent Olsztyna

Każdy samorząd walczy o swoje. Spory związane ze zmianą granic administracyjnych mają miejsce niemal zawsze, gdy prowadzona jest próba przeprowadzenia takiego procesu. To pokazuje, jak ważna jest dyskusja nad zmianami przepisów regulujących te kwestię.
— prof. Wojciech Dziemianowicz, Uniwersytet Warszawski

Refleksje o rozwoju regionu z perspektywy Olsztyna

Panel dyskusyjny skupił się na przykładach z całego kraju — były głosy o długich, konfliktowych procesach, które jednak doprowadziły do zwiększenia zasobów terenów inwestycyjnych i mieszkalnych. Sekretarz miasta Marcin Stopa opisał przypadek, gdzie zmiana granic otworzyła nowe możliwości rozwoju i inwestycji.

W naszym przypadku to był długi proces, ale zakończony sukcesem. To wymagało wzięcia na barki sytuacji konfliktowych, które miały miejsce. Byliśmy najmniejszym wojewódzkim miastem, nie mieliśmy terenów pod budownictwo, pod inwestycje. Teraz przyszedł czas na inwestowanie w te tereny. Pamiętajmy, że duże miasta, ich rozwój oddziałuje na bardzo duży obszar gmin i powiatów. Wszystkim powinno zależeć na rozwoju centralnych ośrodków.
— Marcin Stopa, sekretarz miasta Rzeszowa

Burmistrz Stefan Ochman podkreślił wagę współpracy między gminami, zwłaszcza gdy ośrodek centralny otoczony jest „gminą obwarzankową”.

Musimy współpracować z sąsiednimi gminami. Ja jestem w sytuacji, że mam „gminę obwarzankową”. Podejmujemy współpracę na wielu płaszczyznach. To według mnie pierwszy krok do tego, by jak najmniej odczuwać skutki braków choćby dostępnych terenów.
— Stefan Ochman, burmistrz Szczytna

Z kolei Andrzej Porawski z Związku Miast Polskich wskazał na brak jasnych kryteriów zmian granic oraz na rozbieżność między funkcjonalnym charakterem przestrzeni a jej administracyjnym wyznaczeniem.

Ogromnym problemem jest brak jasnych kryteriów zmiany granic miast. W tym momencie mówi się o tradycjach, więzach społecznych, podczas gdy granice samorządów nie mają z nimi nic wspólnego. Nie brakuje miast, które już dawno rozrosły się poza granice, a wewnątrz nie mają obszarów rozwojowych.
— Andrzej Porawski, dyrektor biura Związku Miast Polskich

Organizatorami spotkania byli samorząd Olsztyna i Uniwersytet Warszawski, a konferencję objęło honorowym patronatem Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji. Partnerami wydarzenia były m.in. Unia Metropolii Polskich, Związek Miast Polskich, Miejskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej w Olsztynie, Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Olsztynie oraz Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji.

na podstawie: UM Olsztyn.